Từ việc Dạ Lan, Kinh Đô, X-men… “bán mình” đến những rủi ro khi M&A chạm “lõi” nền kinh tế

“Điều mà xã hội đã và đang nỗ lực tìm kiếm, ra sức ươm mầm, khởi nghiệp, kiến tạo là một tương lai bền vững để không còn phụ thuộc. Nhưng đồng thời lại bán đi những nguồn lực khi chỉ vừa đơm một ít “quả ngọt” cho nền kinh tế” – đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn Bình Dương) bày tỏ nỗi trăn trở tại nghị trường Quốc hội.

Từ việc Dạ Lan, Kinh Đô, X-men... "bán mình" đến những rủi ro khi M&A chạm "lõi" nền kinh tế

Nỗi xót xa các thương hiệu vang bóng một thời

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn Bình Dương) phát biểu trước Quốc hội: “Năm 1995 đánh dấu thời điểm thương hiệu kem đánh răng Dạ Lan biến mất khỏi thị trường, mở ra thời kỳ người Việt bắt đầu làm quen với khái niệm M&A, mua bán sát nhập. Nối gót Dạ Lan là hàng loạt thương hiệu như P.S, Phở 24, X-Men, Bia Sài Gòn, Kinh Đô, Nhựa Bình Minh hay Giấy Sài Gòn,… trong đó có nhiều thương hiệu chỉ mới vài năm trước còn đứng trên bục vinh danh thương hiệu quốc gia. Bản danh sách này chưa có dấu hiệu dừng lại ngay cả khi đất nước đang khát các thương hiệu lớn”.

Đại biểu này đặt câu hỏi: “Trong lúc nền kinh tế còn quanh quẩn với hơn 90% doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ thì việc bán đi những nguồn nội lực trọng yếu có đảm bảo cho tinh thần doanh nghiệp tư nhân là động lực quan trọng của nền kinh tế?”.

Từ việc Dạ Lan, Kinh Đô, X-men... bán mình đến những rủi ro khi M&A chạm lõi nền kinh tế - Ảnh 1.

Ông Nhân dẫn chứng, những ngày đầu tháng 7, BigC thông báo tạm dừng các sản phẩm may mặc từ các nhà cung cấp nội địa xem ra chỉ là một trong những phép thử. Tiếp sau đó là hàng loạt các nhãn hàng Việt phải rút ra khỏi hệ thống bán lẻ, nhường lại cho hàng nhập khẩu của các nhà phân phối ngoài. Động thái trên của họ không chỉ cho thấy sự phụ thuộc của các nhà sản xuất nội vào kênh phân phối ngoại, mà còn làm cho hàng Việt có nguy cơ mất dần chuỗi phân phối ngay trên sân nhà. Nhập siêu 3,5 tỷ USD từ Thái Lan trong 8 tháng đầu năm có phải nguyên nhân từ đây?

M&A đang chạm “lõi” nền kinh tế

Không chỉ dừng lại ở hàng nhu yếu phẩm, M&A đang dần chạm vào lõi của nền kinh tế qua thương vụ SSG mua 29,7 triệu cổ phần của Gemadept, cho thấy quy mô và tính chất phức tạp của vấn đề. Sau thương vụ này, dự án cảng nước sâu lớn nhất Việt Nam được tái khởi động, từ đây không tránh khỏi nguồn lực, tài nguyên đất nước bị khai thác trong khi lợi nhuận phần lớn được đưa về các quốc gia chủ đầu tư.

Đáng chú ý, các con số thống kê chỉ ra tổng số doanh nghiệp logistic ngoại không tới 3% nhưng lại chiếm gần 80% thị phần. Từ logistic đến dịch vụ tài chính, năng lượng, những ngành được dự báo sẽ bùng nổ M&A trong thời gian tới đã ngày càng manh nha các yếu tố chi phối mạnh mẽ của nhà đầu tư ngoại lên xương sống nền kinh tế.

Từ 2009-2018, trung bình mỗi năm có 400 giao dịch với tổng giá trị thương vụ đạt 48,8 tỷ USD. Theo Bộ Kế hoạch Đầu tư, tính đến ngày 20/10/2019, tổng số vốn đăng ký đầu tư nước ngoài đạt hơn 29 tỷ USD. Trong đó, vốn góp, mua cổ phần là 10,8 tỷ USD. Điều này đã cho thấy xu hướng ngoại hóa doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang âm thầm diễn biến mạnh mẽ và phức tạp.

Một những nguyên nhân gán cho tình trạng M&A thời gian qua được nêu đích danh là do khó khăn về vốn, trong đó việc tiếp cận tài chính lẫn đất đai của doanh nghiệp tư nhân hầu như không dễ. Báo cáo của Ban kinh tế Trung ương tại Diễn đàn Doanh nghiệp Tư nhân năm 2019 nêu: tỷ trọng tín dụng dành cho khu vực này giảm từ mức 60% tổng dư nợ 2011 xuống còn 41% năm 2017. Mặt khác các doanh nghiệp Việt tiếp cận nguồn vốn với mức lãi suất cao hơn nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới.

Khảo sát các chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, 70,2% doanh nghiệp đồng tình với nhận định: hợp đồng đất đai, các nguồn lực kinh tế khác chủ yếu rơi vào tay các doanh nghiệp có liên kết chặt chẽ với chính quyền tỉnh. Bên cạnh đó, việc tăng giá điện thời gian qua cũng đè áp lực không nhỏ lên sức chịu đựng của không ít doanh nghiệp. Đây chắc chắn không phải là hành động của tinh thần kiến tạo mà Thủ tướng nỗ lực kêu gọi trong suốt thời gian qua.

Từ việc Dạ Lan, Kinh Đô, X-men... bán mình đến những rủi ro khi M&A chạm lõi nền kinh tế - Ảnh 2.

“Đến nay, chưa có giả thuyết nào là đúng nhất cho tình trạng các thương hiệu Việt tầm cỡ “đội nón ra đi”. Bởi do khó khăn nguồn lực tài chính phải bán, nhưng hoạt động sản xuất kinh doanh sinh lời cũng bán. Nó không chỉ đơn giản là tái cấu trúc doanh nghiệp, mở rộng thị trường, như không ít lý lẽ bao biện thời gian qua”, ông Phạm Trọng Nhân nhận xét.

“Khi về tay nhà đầu tư ngoại, dù có mở rộng thị trường đến mức nào đi chăng nữa, thương hiệu Việt đó có còn bản chất hàng Việt với bao tâm huyết, tự hào như lúc được khai sinh của những ngày đầu khởi nghiệp? Hay nó chỉ đơn thuần là “hồn Trương Ba, da hàng thịt”, mà một thương hiệu bia vừa bị thâu tóm sau thoái vốn là một điển hình?” – đại biểu Bình Dương băn khoăn.

Không ít doanh nghiệp bán đi thương hiệu quy trách nhiệm cho thể chế là chưa là bệ đỡ cho doanh nhân, còn xã hội lại trăn trở doanh nhân chưa có tinh thần tự tôn dân tộc. Bên cạnh đó, cổ phần hóa, thoái vốn của các doanh nghiệp hiệu quả vẫn còn là một chính sách gây tranh cái.

Trong khi sự đổ lỗi và quy trách nhiệm còn chưa có hồi kết thì đáng quan tâm hơn chính là tiền đồ của đất nước ít nhiều ảnh hưởng do mất đi những nguồn nội lực. Điều mà xã hội đã và đang nỗ lực tìm kiếm, ra sức ươm mầm, khởi nghiệp, kiến tạo là một tương lai bền vững để không còn phụ thuộc. Nhưng đồng thời lại bán đi những nguồn lực khi chỉ vừa đơm một ít “quả ngọt” cho nền kinh tế.

Ở một chiều hướng khác, với hơn 70% xuất khẩu thuộc về các doanh nghiệp FDI, sự lớn mạnh của chủ thể kinh tế này trong thời gian tới mà bệ phóng là các FTA sẽ ngày càng “khoét sâu” khoảng cách với các doanh nghiệp nội. Tình cảnh yếu thế đó của các doanh nghiệp trong nước liệu có tạo thêm điều kiện cho các vụ thôn tính hay không?

Làm sao để không “xây móng cho nhà người khác”?

Từ vụ việc nhòm ngó của các nhà đầu tư nước ngoài đối với các thương hiệu Việt, thâu tóm các thương hiệu đình đám sau cổ phần hóa đến các quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài đỡ đầu cho các ý tưởng kinh doanh khởi nghiệp, khó tránh khỏi khả năng trong tương lai các quỹ này sẽ tiếp tục thâu tóm các thương hiệu mạnh ở đời đầu thì ý kiến cho rằng chúng ta đang tạo nền móng cho người khác xây nhà không phải không có lý. Bởi lẽ, từ sản xuất, lưu thông đến phân phối thì trên bình diện nào cũng chứng kiến sự lớn mạnh của FDI.

Giải pháp cho vấn đề trên không chỉ gói gọn một hay hai chính sách cụ thể mà nó thuộc về giải pháp tổng thể trong đề án cơ cấu lại nền kinh tế. Quan trọng nhất, phải đặt Nghị quyết 10 trong việc phát triển kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng của nền kinh tế song hành với nghị quyết 50 về định hướng, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao về chất lượng hiệu quả, hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 để vừa gia cố sức mạnh cho doanh nghiệp, vừa cơ cấu lại đầu tư nước ngoài trên nền tảng nhất quán là nâng cao tính độc lập và tự chủ của nền kinh tế trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng.

Hơn 2 năm qua, Dạ Lan đang trầy trật trên đường tìm lại hào quang của nhiều thập kỷ trước trong một cuộc trở về không về dễ dàng với niềm tin duy nhất: người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Quy luật cung cầu của kinh tế thị trường là điều không bàn cãi. Tuy nhiên, khi nguồn lực nội sinh còn yếu và thiếu bền vững thì việc bán đi các trụ cột có khả năng dẫn dắt các doanh nghiệp khác làm cho sự phân mảnh và rời rạc trong hệ thống doanh nghiệp tư nhân ngày càng lớn. Không những thế, làn sóng các nhà đầu tư ngoại âm thầm góp vốn, mua cổ phần còn làm cho các doanh nghiệp nội cùng ngành vốn đã yếu, nay tiếp tục giảm dần sức cạnh tranh, dẫn đến thua lỗ thì xem ra vẫn còn không ít chông gai để doanh nghiệp tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế.

Đại biểu Phạm Trong Nhân kết luận: “Muốn quốc gia hùng cường phải có doanh nghiệp hùng cường, tuy nhiên việc bán đi các trụ cột lớn thì tìm đâu ra lời giải đáp cho câu hỏi: “Việt Nam có hùng cường được hay không?” được đặt ra tại Diễn đàn cấp cao về Công nghệ thông tin truyền thông Việt Nam năm 2019?”.

107 Responses

  8. Does your website have a contact page? I’m having trouble locating it but, I’d like to send you an email. I’ve got some creative ideas for your blog you might be interested in hearing. Either way, great site and I look forward to seeing it expand over time.

  64. An impressive share, I just given this onto a colleague who was doing a little analysis on this. And he in fact bought me breakfast because I found it for him.. smile. So let me reword that: Thnx for the treat! But yeah Thnkx for spending the time to discuss this, I feel strongly about it and love reading more on this topic. If possible, as you become expertise, would you mind updating your blog with more details? It is highly helpful for me. Big thumb up for this blog post!

  65. What is a Sugar Defender? Sugar Shield could be an affront affectability enhancement product that effectively supports stable blood sugar levels.

  66. What Is Aizen Power? Aizen Power is presented as a distinctive dietary supplement with a singular focus on addressing the root cause of smaller phalluses

  67. Thank you for the sensible critique. Me and my neighbor were just preparing to do some research on this. We got a grab a book from our area library but I think I learned more from this post. I’m very glad to see such wonderful info being shared freely out there.

  68. I don’t even know how I ended up here, but I thought this post was great. I don’t know who you are but certainly you’re going to a famous blogger if you aren’t already 😉 Cheers!

  74. The next time I read a blog, I hope that it doesnt disappoint me as much as this one. I mean, I know it was my choice to read, but I actually thought youd have something interesting to say. All I hear is a bunch of whining about something that you could fix if you werent too busy looking for attention.

  75. Hi! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and starting a new project in a community in the same niche. Your blog provided us valuable information to work on. You have done a marvellous job!

  77. Hello, you used to write excellent, but the last several posts have been kinda boring… I miss your great writings. Past few posts are just a little bit out of track! come on!

  80. Some really nice and useful information on this site, as well I conceive the style and design contains excellent features.

  82. FitSpresso is a natural weight loss supplement crafted from organic ingredients, offering a safe and side effect-free solution for reducing body weight.

  83. It is the best time to make some plans for the future and it is time to be happy. I have read this post and if I could I want to suggest you some interesting things or advice. Perhaps you can write next articles referring to this article. I wish to read even more things about it!

  84. I haven’t checked in here for a while because I thought it was getting boring, but the last few posts are good quality so I guess I will add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend 🙂

  85. What is Java Burn? Java Burn, an innovative weight loss supplement, is poised to transform our perception of fat loss.

  87. Once I originally commented I clicked the -Notify me when new feedback are added- checkbox and now every time a comment is added I get four emails with the same comment. Is there any way you may remove me from that service? Thanks!

  88. I?¦m now not sure where you’re getting your info, however good topic. I needs to spend a while learning much more or figuring out more. Thanks for excellent info I used to be looking for this info for my mission.

  89. obviously like your web site but you have to test the spelling on several of your posts. Several of them are rife with spelling issues and I to find it very troublesome to inform the reality on the other hand I will certainly come back again.

  93. I simply couldn’t go away your site before suggesting that I really loved the standard information a person supply on your visitors? Is gonna be back ceaselessly in order to check out new posts

  94. It’s a pity you don’t have a donate button! I’d definitely donate to this fantastic blog! I suppose for now i’ll settle for bookmarking and adding your RSS feed to my Google account. I look forward to new updates and will share this website with my Facebook group. Talk soon!

  96. I’m extremely impressed with your writing skills as well as with the structure for your blog. Is this a paid subject matter or did you customize it yourself? Either way stay up the nice quality writing, it’s rare to look a nice blog like this one nowadays..

  97. This blog is definitely rather handy since I’m at the moment creating an internet floral website – although I am only starting out therefore it’s really fairly small, nothing like this site. Can link to a few of the posts here as they are quite. Thanks much. Zoey Olsen

  98. I?¦ve been exploring for a little for any high quality articles or blog posts on this sort of area . Exploring in Yahoo I finally stumbled upon this website. Reading this information So i am happy to show that I have a very good uncanny feeling I found out just what I needed. I so much indisputably will make sure to don?¦t fail to remember this website and provides it a glance regularly.

  99. What does the Lottery Defeater Software offer? The Lottery Defeater Software is a unique predictive tool crafted to empower individuals seeking to boost their chances of winning the lottery.

  101. Howdy! Would you mind if I share your blog with my twitter group? There’s a lot of people that I think would really enjoy your content. Please let me know. Thanks

  104. Magnificent web site. Lots of useful information here. I?¦m sending it to several pals ans additionally sharing in delicious. And of course, thank you in your effort!

  106. I’d have to examine with you here. Which is not one thing I usually do! I take pleasure in reading a post that may make folks think. Additionally, thanks for permitting me to comment!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Bài Viết Liên Quan

Tạp Chí Doanh Nhân Thời Đại – Trang tin tức, thông tin doanh nhân – doanh nghiệp mới nhất hiện nay

THÔNG TIN LIÊN HỆ

TOP BÀI VIẾT

CHUYÊN MỤC