Bánh làm từ bùn, loại đồ ăn “dưới đáy” xã hội cứu sống hàng trăm nghìn người dân Haiti

Thoạt nhìn, chúng trông khá giống đồ gốm khi được phởi nắng trên những tấm vải ở ngoài trời. Tuy nhiên chú thích ảnh lại gây bất ngờ bởi đây hóa ra lại là một món ăn: “Một người dân địa phương đang làm bánh bùn tại Cite-Soleil”.

Được biết đây là một khu ổ chuột nghèo đói nằm trong khu vực đô thị Port-au-Prince ở Haiti. Dân số của Cite-Soleil ước tính từ 200.000 người đến 400.000 người và phần lớn trong số đó sống trong tình trạng khó khăn.

Eduardo Munoz, nhiếp ảnh gia của Reuters cho biết chỉ một phần những người nghèo nhất mới sử dụng loại bánh đặc biệt này chứ không phải toàn bộ người dân Haiti. Mặc dù vậy, ở nhiều thời điểm, đây vẫn là một món ăn cơ bản. Hơn nữa, nhiều người dân địa phương tin rằng bánh bùn rất giàu khoáng chất và có thể chữa bệnh nên họ không chỉ tiêu thụ khi đói tuy chưa có cơ sở khoa học chứng minh độ xác thực của thông tin này.

Bánh bùn được làm từ loại bùn màu vàng lấy từ vùng cao nguyên trung tâm của Haiti trộn cùng một chút muối, nước và bơ thực vật. Sau đó, chúng được “nướng” dưới ánh nắng mặt trời. Đây là một trong những nguồn thu nhập chính của người dân ở Cite Soleil.

Haiti là một trong những nước nghèo nhất ở Tây bán cầu, nơi sự nghèo đói, tình hình bất ổn dân sự và thiên tai đã khiến đất nước bị tê liệt. Kể từ trận động đất lớn xảy ra năm 2010, quốc gia này vẫn đang trong quá trình hồi phục.

Tình trạng bạo lực ở các khu ổ chuột của Cite Soleil là lý do chính từng khiến Liên Hiệp Quốc trì hoãn việc viện trợ để giúp người dân Haiti đối phó với cuộc khủng hoảng lương thực sau một trận động đất nghiêm trọng cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người.

Ở một quốc gia nơi 2/3 dân số có mức sống ít hơn 2 USD/ngày và 1/5 trẻ em bị suy dinh dưỡng mãn tính như Haiti, bánh bùn là loại đồ ăn rẻ nhất để xua tan cơn đói. Khi giá lương thực toàn cầu đạt đỉnh năm 2008, mỗi chiếc bánh bùn có giá khoảng 13 xu Mỹ là thực phẩm chính cho người nghèo ở Haiti.

Patrick McCormick, phát ngôn viên của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc UNICEF cho biết một bộ phận người Haiti đã tiêu thụ bánh bùn từ lâu, đặc biệt là những người không nhận được đầy đủ sự hỗ trợ của cộng đồng.

Theo UNICEF, sau bất kỳ thảm họa thiên nhiên nào, khi thức ăn bị thiếu hụt, trẻ em và phụ nữ là đối tượng dễ bị bệnh nhất với tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi tử vong cao nhất. Suy dinh dưỡng hiện là mối quan tâm hàng đầu của các tổ chức cứu trợ tại Haiti.

Những người sống sót trong trận động đất tại Haiti, đặc biệt là phụ nữ có thai và trẻ em dường như không có nhiều sự lựa chọn ngoài việc tiêu thụ bánh bùn để giải quyết phần nào cơn đói và để “tăng canxi” mặc dù ác chuyên gia cho rằng loại đồ ăn này không có giá trị dinh dưỡng thực sự. Nhiếp ảnh gia Eduardo hoàn toàn đồng ý: “Một vài năm trước, tôi đã thử ăn bánh bùn và sau đó bị tiêu chảy trong ba ngày”.