Chìm tàu 17 người chết: Phớt lờ cảnh báo thời tiết, ai chịu trách nhiệm?

Trao đổi với PV Báo Giao thông, liên quan vụ phớt lờ cảnh báo thời tiết nguy hiểm biển Quảng Nam, chìm tàu khiến 17 người chết ở Cửa Đại (Hội An, Quảng Nam), luật sư Trần Hậu, Công ty Luật FDVN, Đoàn Luật sư TP. Đà Nẵng cho hay, vụ tai nạn chìm tàu ở Hội An để lại hậu quả vô cùng tang thương và nặng nề.

Do đó, cần xác định trách nhiệm rõ ràng, khách quan, công tâm để xử lý, ngăn ngừa các hậu quả xảy ra trong tương lai là điều rất cần thiết. Bởi những nỗi đau, mất mát lớn như vậy có thể lặp lại nếu chúng ta sơ sài bỏ qua các vấn đề pháp lý khi xử lý trách nhiệm.

Luật sư Trần Hậu cho biết: “Pháp luật có những quy định rõ chủ thể phải gánh chịu trách nhiệm, pháp lý cho các hậu quả đã xảy ra, là các chủ thể đã thực hiện các hành vi vi phạm và có lỗi dẫn đến hậu quả đã xảy ra.

Hoạt động vận chuyển trên biển không đơn thuần chỉ là giao dịch dân sự của bên vận chuyển và hành khách mà hoạt động này còn chịu sự quản lý, cấp phép của các cơ quan chức năng liên quan”.

“Do vậy, không chỉ trách nhiệm của đơn vị vận chuyển, trách nhiệm cá nhân của người lái tàu, mà còn phải xem xét đến có hay không có sự vi phạm trong công tác quản lý, cấp phép tàu chạy của các cơ quan, cá nhân liên quan và cần xem xét những sai phạm nếu có. Các sai phạm đó có phải là nguyên nhân dẫn đến hậu quả hiện nay hay không?”, luật sư Hậu nêu vấn đề.

Theo Luật sư Hậu, để làm rõ cần đối chiếu các quy định pháp luật và xác định trách nhiệm pháp lý của từng đơn vị liên quan trong vụ việc như các đơn vị cấp phép hoạt động, quản lý bến thuỷ nội địa, đơn vị Bộ đội Biên phòng…

Từ việc xác định trách nhiệm, quyền hạn của mỗi đơn vị sẽ thấy được cơ quan nào có trách nhiệm kiểm tra điều kiện hoạt động của tàu, điều kiện của người lái tàu; cơ quan nào có thẩm quyền xác định các điều kiện thời tiết, sóng biển, gió biển để cấp phép tàu chạy…

Đồng thời, cần xem xét đánh giá xem việc thực hiện các cơ quan, cá nhân này đã thực hiện đúng, đầy đủ nhiệm vụ của mình hay chưa? Trường hợp nếu qua quá trình điều tra, xác minh được có những vi phạm trong công tác cấp phép tàu chạy và đây chính là nguyên nhân dẫn đến hậu quả hiện nay thì các cá nhân liên quan phải chịu các trách nhiệm pháp lý tương xứng với mức độ vi phạm và lỗi của mình.

Bộ luật Hình sư năm 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 cũng có quy định người nào có chức vụ, quyền hạn vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao gây nên các hậu quả như gây thương tích, làm chết người, thiệt hại về tài sản… thì có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự theo Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng tại Điều 360 Bộ luật này. Nếu hành vi vi phạm làm chết từ 03 người trở lên thì mức phạt của Tội này có thể lên đến 12 năm tù.

Theo luật sư Hậu, qua thông tin Báo Giao thông và các cơ quan báo chí, việc có bản tin cảnh báo thời tiết biển nguy hiểm, có nơi gió cấp 6, quá giới hạn hoạt động của tàu cao tốc đóng kín như QNa – 1152 là thông tin rất quan trọng. Cơ quan chức năng cần làm rõ việc cấp phát bản tin, thực thi cảnh báo thời tiết này. Các sai sót nếu có phải được xử lý nghiêm. Bởi đây có thể là nguyên nhân quan trọng của vụ việc.

Theo quy trình phân cấp của Quảng Nam, việc tàu có được chạy trên tuyến Hội An – Cù Lao Chàm hay không trước hết do đơn vị Biên phòng Cửa Đại căn cứ trên dự báo thời tiết, nếu đảm bảo cho các tàu hoạt động sẽ cấp lịch.

Trao đổi về vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho biết sẽ chuyển cơ quan công an, điều tra các nội dung trên và việc cảnh báo thời tiết nguy hiểm.

Trước đó, ngay sau khi vụ tai nạn xảy ra, UBND tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu Công an tỉnh Quảng Nam khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân gây ra vụ tai nạn.

Trong đó, lưu ý kiểm tra vi phạm về điều kiện kinh doanh trên đường thủy nội địa, nhất là hoạt động vận chuyển khách tham quan du lịch trên đường thủy nội địa. Siết chặt kiểm soát và xử lý nghiêm đối với hành vi chở quá số người quy định, kể cả xử lý trách nhiệm của chủ phương tiện, doanh nghiệp vận tải và doanh nghiệp du lịch khi để xảy ra vi phạm, không để xảy ra các sự việc tương tự.

Như Báo Giao thông đưa tin, 4h sáng 26/2, Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Nam đã phát bản tin số 42 cảnh báo thời tiết nguy hiểm trên biển Quảng Nam tới VP Ban chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, cùng các đơn vị liên quan.

Trong đó, dự báo ngày 26/2, áp cao lục địa có cường độ suy yếu chậm, vùng biển từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi có gió Đông Bắc cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7. Vùng biển Quảng Nam gió Đông Bắc cấp 5, có nơi cấp 6, giật cấp trên cấp 6. Sóng biển cao 1,5- 2,5m. Cấp gió này vượt quá giới hạn điều kiện được phép hoạt động của tàu QNa-1152 và các tàu cao tốc đóng kín hoạt động trên tuyến quốc gia Hội An – Cù Lao Chàm.

Tuy nhiên, đến 7h cùng ngày (26/2), Bộ đội biên phòng Cửa Đại vẫn cấp lịch chạy tàu với lý do “thời tiết bình thường”.

Lãnh đạo Phòng Dự báo, Đài khí tượng thuỷ văn Khu vực Trung Trung Bộ cho hay, việc phát bản tin cảnh báo thời tiết nguy hiểm trên biển Quảng Nam trong ngày 26/2 được Đài Quảng Nam thực hiện đúng quy trình, quy định và lưu lại Đài Trung Trung Bộ.

Tất cả các bản tin này đều được chuyển cho các đơn vị chức năng của Quảng Nam theo cơ chế quy định thường xuyên. Trên cơ sở đó, cơ quan hành chính nhà nước có liên quan phải thực hiện. Các căn cứ khác, thông tin dự báo thời tiết khác (nếu có) ngoài bản tin cấp phát của Đài khí tượng thuỷ văn Trung Trung Bộ, Quảng Nam đều không có giá trị về mặt hành chính.

Vị này tỏ ra bất ngờ vì không rõ lãnh đạo Bộ đội Biên phòng Quảng Nam lấy đâu ra thông tin về cường độ gió 2-3 mét/ giây trong ngày 26/2 ở biển Cửa Đại để chứng tỏ việc cấp lịch tàu chạy là bình thường. Trong khi đó, tại trạm theo dõi thời tiết ở Cù Lao Chàm, cường độ gió đo được trong ngày 26/2 ở mức trung bình 7,1 mét/ giây. Có lúc lên 7,7 mét/ giây.

Ngay trong bản tin dự báo thời tiết ngày 25/2 của Đài Khí tượng Thuỷ văn Trung Trung Bộ gửi các các BCH PCTT&TKCN các tỉnh từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi (trong đó có Quảng Nam) cũng dự báo rõ thời tiết ngày 25, 26/2 trên vùng biển khu vực này có gió Đông Bắc cấp 5, có nơi cấp 6, gió giật trên cấp 6. Chỉ từ ngày 27/2, cấp gió mới có xu hướng giảm (cấp 4, cấp 5).

Trên cơ sở này, Đài khí tượng Thuỷ văn Quảng Nam cũng phát các bản tin cảnh báo thời tiết biển nguy hiểm vào các thời điểm trong ngày 25, 26/2 (4h và 16h mỗi ngày). Theo đó, yêu cầu các cơ quan chức năng thông báo cho tàu thuyền có biện pháp phòng tránh gió mạnh và sóng lớn. Nhưng chỉ ngày 25/2, đơn vị quản lý, trực tiếp là Trạm kiểm soát Biên phòng Cửa Đại không cấp lịch tàu chạy. Đến 7h ngày 26/2 lại cho lịch hoạt động.

Trước đó, Như Báo Giao thông đưa tin, theo quy trình phân cấp của Quảng Nam, việc tàu có được chạy trên tuyến Hội An – Cù Lao Chàm hay không trước hết do đơn vị Biên phòng Cửa Đại căn cứ trên dự báo thời tiết, nếu đảm bảo cho các tàu hoạt động sẽ cấp lịch. Trên cơ sở đó, tại cảng bến thuỷ nội địa đầu tuyến Cửa Đại, Đội Quản lý bến thuỷ nội địa thuộc TTGT Quảng Nam sẽ cấp giấy phép rời bến ra đảo Cù Lao Chàm nếu đủ điều kiện. Khi từ Cù Lao Chàm về, Ban Quản lý Bến thuỷ nội địa Cù Lao Chàm thuộc UBND xã Tân Hiệp (Hội An) sẽ cấp giấy phép rời bến. Thống kê hiện có hơn 100 tàu cao tốc đóng kín của 40 đơn vị kinh doanh vận tải hoạt động trên tuyến Hội An- Cù Lao Chàm. Tính riêng tháng 1-2/2022, có khoảng 20.000 lượt khách được phục vụ ra vào đảo Cù Lao Chàm. Báo Giao thông tiếp tục thông tin vụ việc này!